Hiện nay trong các ngành công, nông, ngư nghiệp thì chúng ta bắt gặp rất nhiều các loại thiết bị nâng khác nhau và chúng có các chức năng nhiệm vụ khác nhau và chúng cũng làm những việc khác nhau. Nhưng các máy nâng hạ này đều có một nhiệm vụ chính là nâng hạ hay di chuyển những vật nặng từ vị trí này đến vị trí khác mà không phải dùng sức người. Thường gặp nhất là trong các ngành công nghiệp như xây dựng công trình, trong các bến cảng, trong các kho xưởng, trong các nhà máy cơ khí hay trong các khu thường xuyên phải bốc xếp hàng hóa. Các thiết bị nâng hạ thường gặp như: các dạng cổng trục, các dạng cầu trục, các loại pa lăng, các loại tời điện, các loại cần trục, các loại thiết bị công nghiệp… ngoài ra còn có các loại thiết bị nâng hạ bằng tay nhưng giờ ít gặp hơn vì hiệu suất làm việc không cao. Chúng ta cùng tìm hiểu ứng dụng của chúng trong từng ngành như thế nào?
- Trong xây dựng: Những đóng góp của thiết bị nâng hạ trong ngành xây dựng (hay còn gọi chung là thiết bị xây dựng) là rất lớn nếu không muốn nói là không có chúng thì không thể hoàn thành xong các công trình xây dựng. Để xây dựng lên ngôi nhà tầng cao chót vót thì phải sử dụng rất nhiều các loại thiết bị nâng chuyển như: Cẩu xích, cẩu lốp, cần trục tháp, vận thăng… và rất nhiều các thiết bị khác để nâng hạ vận chuyển thiết bị vật liệu, máy móc phục vụ thi công. Nếu không có chúng thì sức người không thể làm hết những thứ đó được.
- Từng bước trong xây dựng công trình đều cần phải có những thiết bị nâng hạ phục vụ trong từng giai đoạn đó. Khi dưng dựng công trình cần phải có phần làm móng, phần xây dựng thô và phần tháo dỡ thiết bị rồi hoàn thiện. Trong phần làm móng phải phải có máy xúc, máy đào để đào đất hố móng. Đến khi xây dựng thì cần phải có cẩu phục vụ việc lắp dựng ván khuôn, lắp dựng cốt thép và đổ bê tông….Đến khi công trình hoàn thiện thì lại nâng hạ tháo dỡ ván khuôn, đà giáo để đưa công trình vào sử dụng. Trong thi công cầu thì một phần quan trọng của công trình cầu giao thông mà chúng ta vẫn thường đi qua đó là phần lao lắp dầm cầu. Công việc đó rất nguy hiểm vì nếu để xảy ra sơ suất nhỏ thì hậu quả sẽ rất khôn lường. Vì sao? Vì để đúc 1 phiến dầm đã mất rất nhiều thời gian, công sức và tiền bạc. Hơn nữa dầm cầu là thành phần chịu lực chính cho cây cầu đảm bản an toàn cho người tham gia giao thông vì vậy nếu trong quá trình thi công lao lắp dầm cầu không an toàn thì gây hậu quả cực kì nghiêm trọng. Mà các bạn có biết lao lắp dầm cầu như thế nào không? Đó là dùng các thiết bị nâng và di chuyển dầm đến vị trí lắp đặt sau đó hạ dầm vào vị trí trên trụ cầu như thiết kế. Chính vì vậy mà vai trò của thiết bị nâng hạ trong lao lắp dầm cầu là cực kì quan trọng. Mà thiết bị chủ yếu dùng trong thi công lao lắp dầm cầu là cổng trục, cầu trục và cần trục lốp, cần trục xích, cẩu tháp…
- Ngoài ra trong xây dựng dân dụng nhất là với các công trình ở những nơi chưa phát triển như các tỉnh lẻ, các vùng miền núi thì việc xây dựng còn rất thô sơ và sử dụng sức người là chủ yếu. Vì nơi ấy không có các máy móc hiện đại, không có những công nghệ khoa học tiên tiến, mà xây dựng chủ yếu là dùng sức người và những thiết bị máy móc đơn giản. Chính vì vậy mà chúng ta thường gặp trong xây dựng những thiết bị đơn giản như pa lăng, tời điện, hay tời điện cũ tự chế. Nhưng mặc dù là những thiết bị đơn giản không hiện đại nhưng chúng giúp ích được rất rất nhiều lần. Chúng giúp cho những người thợ đỡ mất sức lao động mà hiệu quả công việc lại cao hơn. Bạn nghĩ sao khi 1 người cứ quần quật bê từng viên gạch, từng bao xi măng, bao cát từ dưới sân lên trên tầng 1, tầng 2, tầng 3… sẽ rất lâu và sẽ rất mất sức phải không? Khi có chiếc tời điện thì nó sẽ giải quyết được hết tất cả những việc đó, vừa an toàn vừa có năng suất lao động lớn hơn rất nhiều.
- Trong các bến cảng: Nói đến bến cảng thì ngoài là nơi tập trung đưa đón hành khách đi lại sang các vùng lân cận thì nó là nơi để tập kết, bốc dỡ và trao đổi hàng hóa giữa các thành phố, giữa các nước trên thế giới với nhau. Và ngành công nghiệp đường thủy đóng vai trò quan trọng trong việc phát triển kinh tế của đất nước. Chính vì thế mà để phục vụ cho việc trao đổi, buôn bán hàng hóa tại các bến càng thì không thể thiếu thiết bị nâng hạ. Việc lưu thông hàng hóa liên tục dẫn đến tần suất làm việc rất cao. Và chỉ có những thiết bị nâng hạ như cổng trục, cầu trục, hay các loại cần trục và các xe nâng hạ mới có thể đáp ứng được tần suất lao động đó.
- Tương tự như vậy thì trong các nhà xưởng bến bãi cũng như vậy. Để tăng năng suất lao động cũng như tạo an toàn khi làm việc thì không thể không có những thiết bị nâng hạ phục vụ cho công việc.
Sử dụng thiết bị nâng hạ
Với tầm quan trọng của thiết bị nâng hạ như vậy thì việc vận hành sử dụng thiết bị nâng hạ phải rất được quan tâm và trú trọng. Ngay từ khâu chọn mua sản phẩm đến nhà phân phối rồi khâu vận chuyển và lắp đặt đến vận hành sử dụng thì tất cả các khâu đều phải rất cận thận trong việc thực hiện. Phải có các quy trình cho từng khâu và phải bám sát kiểm tra kĩ càng việc thực hiện.
- Chọn mua sản phẩm: Việc quyết định chọn mua sản phẩm nào, của hãng nào đều phải được tìm hiểu xem xét kĩ lưỡng. Tùy vào mục đích và nhu cầu của người sử dụng mà tìm và chọn mua sản phẩm cho phù hợp. Nhưng nên chú ý một điều là hiện nay trên thị trường có rất nhiều các dòng sản phảm khác nhau với những nhà máy chế tạo thiết bị cơ khíkhác nhau nên bạn hãy cân nhắc thật kĩ trước khi quyết định. Đừng ham rẻ mà mua phải những sản phẩm kém chất lượng mà thiết bị kém chất lượng thì sẽ gây ra những hậu quả nghiêm trọng khi sử dụng mà bạn không thể kiểm soát được. Vì vậy bạn hãy nghiên cứu thật kĩ trước khi chọn mua vì khâu chọn mua sản phẩm sẽ quyết định đến những khâu sau này
- Đến khâu vận chuyển, lắp đặt: Tùy vào từng loại thiết bị nâng mà khâu vận chuyển thiết bị và lắp đặt sẽ khác nhau. Ví dụ như vận chuyển và lắp đặt cổng trục, cầu trục hay các loại cần trục sẽ phức tạp hơn nên cần phải có lộ trình chi chiết và những thiết bị chuyên dụng để vận chuyển. Sau khi vận chuyện đến vị trí lắp đặt thì khâu lắp đặt sẽ cực kì quan trọng. Một số điều lưu ý khi lắp đặt các loại thiết bị nâng hạ lớn: Các thiết bị nâng hạ trước khi lắp đặt thì phải được kiểm định kĩ càng với những quy trình kiểm định thiết bị nâng ở những đơn vị kiểm định thiết bị có uy tín. Sau khi kiểm định xong mới được lắp dựng.
- Trong quá trình thi công lắp dựng cần phải lắp dưng theo đúng thiết kế, kiểm tra từng chi tiết, từng bu lông ốc vít, và mối hàn để đảm bảo thiết bị được lắp dựng đúng thiết kế, an toàn để sử dụng. Sau khi lắp dựng xong cần phải thử tải để kiểm tra sự làm việc của thiết bị nâng hạ. Khi thực hiện xong các bước đó thì mới được đưa vào khai thác sử dụng.
- Khai thác vận hành và sử dụng: Trước tiên là yếu tố con người vận hành, người thợ vận hành phải được đào tạo bài bản về kỹ thuật an toàn thiết bị nâng và phải có chứng chỉ vận hành thiết bị nâng mới được phép sử dụng vận hành thiết bị. Những người chưa có chứng chỉ vận hành sẽ không được sử dụng thiết bị vì như thế sẽ rất nguy hiểm. Khi sử dụng thiết bị nâng hạ thì phải sử dụng vào đúng tính năng của chúng, không được sử dụng vào mục tính năng sử dụng khác như dùng cần trục để cầu người ( một điều cực kì cấm kị trong thi công xây dựng). Ngoài ra cần phải lưu ý không được phép nâng hạ những hàng hóa có tải trọng lớn hơn tải trọng cho phép của nhà sản xuất đưa ra.
